Prostata, czyli łagodny rozrost gruczołu krokowego
Prostata (inne nazwy to: stercz, gruczoł krokowy) jest częścią układu rozrodczego mężczyzny. Dojrzała prostata ma wielkość około 3 lub 3,5 cm szerokości i może ważyć tylko 15-20 g. Stercz znajduje się pod pęcherzem i otacza cewkę moczową, a jego tylna ścianka przylega do odbytnicy. Do prawidłowego rozwoju prostaty potrzebny jest TESTOSTERON – hormon wytwarzany przez jądra. Często już w wieku średnim występuje łagodny rozrost (powiększenie) stercza, co z czasem może utrudniać przepływ moczu.
Jeżeli jesteś mężczyzną w wieku 50 lub więcej lat i odczuwasz dolegliwości układu moczowego, być może masz problemy z prostatą. Objawy schorzenia będą się z czasem nasilać – aż do zatrzymania moczu włącznie.
Na schorzenia gruczołu krokowego (prostaty, czyli stercza) mężczyźni w wieku dojrzałym cierpią coraz częściej. Dotyczy to około połowy mężczyzn powyżej 50-go roku życia i ponad 70% panów, którzy ukończyli 60 lat. Choroba stanowi poważny problem społeczny ze względu na częstość występowania, a wobec starzejącej się populacji wkrótce będzie dolegliwością społeczną. Zwiększona liczba zachorowań, którą odnotowują lekarze, jest spowodowana różnymi przyczynami. Mogą to być przewlekłe stany zapalne, jak również czynniki dietetyczne i metaboliczne.
Powiększony gruczoł krokowy uciska cewkę moczową, a czasami również pęcherz moczowy, uniemożliwiając całkowite opróżnianie pęcherza. Mężczyzna odczuwa częstą potrzebę oddawania moczu, a na rozpoczęcie musi chwilę zaczekać; strumień moczu jest cieńszy i wolniejszy, a pod koniec mocz kapie kroplami. Jeżeli gruczoł krokowy uciska cewkę moczową, może występować ból i pieczenie podczas oddawania moczu. Kiedy mocz zalega w pęcherzu, wzrasta ryzyko zapalenia cewki moczowej i kamicy pęcherza moczowego. W cięższych zaburzeniach odpływu moczu może on się cofać do nerek, niszcząc je. Dlatego też coraz większą rolę odgrywają badania, które ułatwiają rozpoznanie choroby. Ogólne badanie pacjenta dotyczy przede wszystkim jamy brzusznej. Ocenia się czy nerki nie są powiększone lub bolesne oraz czy nie jest wyczuwalny w podbrzuszu wypełniony pęcherz moczowy. Badać należy również zewnętrzne narządy płciowe, a szczególnie ujście zewnętrzne cewki pod kątem istnienia wad rozwojowych. Podczas badania wcale nierzadkie jest stwierdzenie olbrzymiego, twardego, napiętego i bolesnego "guza" w podbrzuszu – często okazuje się, że jest to wypełniony moczem pęcherz moczowy, którego zawartość może sięgać do 3,5-4 litrów moczu! Następne – to badanie palcem przez odbytnicę. Badanie to jest zasadniczym i głównym badaniem gruczołu krokowego. W niektórych krajach każdy mężczyzna zgłaszający się do lekarza – nie tylko urologa – jest badany w ten sposób. Badanie przeprowadza się u pacjenta pochylonego w pozycji stojącej lub leżącego na boku albo w pozycji kolanowo-łokciowej. Lekarz nakłada rękawiczki (gumowe lub z tworzywa sztucznego) i umieszcza dobrze zwilżony palec w odbytnicy pacjenta, sąsiadującej z prostatą. W ten sposób ocenia wielkość, konsystencję, symetrię i kształt powierzchni gruczołu krokowego. Zdrowa prostata ma wielkość kasztana, jest gładka i elastyczna. Podczas badania urolog stwierdza więc, czy nie uległa ona powiększeniu, stwardnieniu, czy nie jest asymetryczna, czy nie ma na niej guzów. Badanie to nie powinno budzić żadnego lęku ani psychicznego oporu u pacjentów. Jest ono powszechnie stosowane na całym świecie, nie jest przykre ani bolesne, a dostarcza podstawowych i zasadniczych informacji na temat stanu gruczołu krokowego. 
Do najczęstszych schorzeń, które możemy podejrzewać przy badaniu, należą: łagodny rozrost stercza, rak stercza oraz procesy zapalne. Należy jednak pamiętać, że badamy tylko część prostaty. Zmiany chorobowe mogą być ukryte wewnątrz gruczołu – tam można je rozpoznać za pomocą innych metod diagnostycznych. Drugie badanie polega na oznaczaniu we krwi specyficznego antygenu wytwarzanego przez komórki gruczołu krokowego – PSA. Zawartość antygenu jest zwiększona u 30-50% mężczyzn z przerostem gruczołu. Oznaczenie tego antygenu wykorzystuje się także jako test przesiewowy w rozpoznawaniu raka gruczołu krokowego. Krew do badania należy pobierać przed badaniem palcem, ponieważ uciskanie gruczołu może powodować okresowy wzrost natężenia PSA we krwi.
Do innych badań zaliczamy: 
– cewnikowanie pęcherza moczowego po oddaniu moczu i określenie objętości moczu zalegającego w pęcherzu,
– badanie ultrasonograficzne,
– cytologię (wprowadzenie do pęcherza rurki zaopatrzonej w optyczny układ powiększający, umożliwiający oglądanie i ewentualne pobranie z pęcherza wycinka wykluczającego obecność raka),
– badanie ogólne moczu, które informuje o stanie zapalnym w drogach moczowych, obecności krwi w moczu, chorobach miąższu nerek lub innych chorobach ogólnoustrojowych. Wykonuje się posiew moczu, który umożliwia rozpoznanie ilości i rodzaju bakterii, a także ich wrażliwość na poszczególne antybiotyki, co ułatwia zwalczanie infekcji. O procesie zapalnym w drogach moczowych może świadczyć np. podniesiona liczba leukocytów, czyli białych ciałek krwi. 
Zwykle na początku należy opanować ewentualne zapalenie dróg moczowych i zaburzenia nerkowe, które często towarzyszą powiększeniu gruczołu krokowego. W razie zatrzymania odpływu moczu konieczne będzie cewnikowanie pęcherza moczowego. Ostre zapalenia stercza na ogół skutecznie leczy się antybiotykami. Leczenie zapalenia przewlekłego ciągnie się zwykle dłużej i bywa trudne. Najczęściej kończy się zabiegiem chirurgicznym, polegającym na przezcewkowym usunięciu (resekcji) prostaty. Większość chorych poddanych tej operacji opuszcza szpital już po 3 dniach. Zabieg ten zazwyczaj długo uwalnia chorego od dolegliwości wywołanych przerostem gruczołu krokowego. Niestety u około 10% chorych występuje impotencja, a u 60-70% wytrysk nasienia zamiast na zewnątrz następuje do pęcherza moczowego. W Polsce najczęściej wykonywaną operacją jest przezpęcherzowe usuwanie gruczołu krokowego. Ostatnio próbuje się zabiegów polegających na rozszerzaniu części cewki moczowej, uciskanej przez gruczoł krokowy, podobnie jak rozszerza się tętnicę. Należy pamiętać, że niektóre leki nasilają dolegliwości występujące przy powiększeniu gruczołu krokowego, np. leki przeciwarytmiczne, antyalergiczne, przeciwwrzodowe, antydepresyjne, mogą wywołać zatrzymanie moczu.
Wiele osób stosujących żywienie optymalne pozbyło się tego schorzenia. Są również i tacy, u których ta choroba nie postępuje, więc nie muszą bać się zabiegu chirurgicznego, bo po prostu nie będą musieli go zaliczyć. Niektóre źródła medyczne podają, że prawdopodobną przyczyną powiększenia gruczołu krokowego oprócz zmniejszonej produkcji testosteronu jest niedobór cynku w organizmie. Zwróćmy więc uwagę na produkty, które go nam dostarczą. ”W organizmie człowieka jest około 2,2 g cynku, który koncentruje się przede wszystkim w gruczole krokowym u mężczyzn oraz w nerkach, wątrobie i mięśniach”- prof. Aleksandrowicz. Cynk jest konieczny do normalnego rozwoju organów płciowych, do budowy kości, do przemiany białkowej, jak i węglowodanowej. Jest niezbędny do normalnego wzrostu i rozwoju. Należy więc uwzględniać w naszym codziennym żywieniu te produkty, które go zawierają. Żywienie optymalne jest naprawdę bogate w produkty, w których cynku nie brakuje. Natomiast w każdym innym modelu żywienia mogą występować jego niedobory. Warzywa i owoce są na ogół ubogie w cynk. Toteż wegetarianie, jarosze i osoby unikające mięsa, jaj, tłustych serów, podrobów, tłustych ryb, mogą mieć znaczny niedobór tego pierwiastka. Najwięcej cynku znajdziemy w takich produktach jak: kakao 16%, wątroba wieprzowa, pasztet, żółtka jaj, tłuste żółte sery, mięsa, baleron, kiełbasa toruńska, flaki, parówki, orzechy laskowe, włoskie, śledź w oleju, a także: buraki, fasola szparagowa, brukselka, boćwina, pietruszka, szparagi, szpinak, chrzan, koper ogrodowy. Optymalni uwzględniają te produkty na co dzień, stąd nie występuje u nas niedobór tego pierwiastka. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że dolegliwości związane z powiększeniem gruczołu krokowego znacznie się zmniejszają, a nawet ustępują. Można również dodatkowo zastosować prądy selektywne – PS. Wzmagają one ukrwienie oraz poprawią metabolizm na poziomie komórek tego narządu, co przyśpieszy proces regeneracji tkankowej i ustąpienie łagodnego przerostu gruczołu krokowego. Pamiętać należy o tym, że częstsze prawdopodobieństwo zachorowania na różne choroby, jak również i na przerost gruczołu krokowego jest większe u osób unikających aktywności fizycznej. Większe ryzyko ponoszą mężczyźni narażeni na pewne zanieczyszczenia przemysłowe, a także pracownicy elektrowni jądrowych. W tych przypadkach może dochodzić do rozwoju raka stercza.
Opracowanie: 
mgr Franciszek Kubica
doradca żo, członek Bractwa Optymalnych w Ustroniu
Jacek Kruszyński
specjalista fizjoterapii, Dom Wczasowy Globus, tel.: 601-95-81-40
Artykuł ukazał się w miesięczniku "Optymalni" nr 2/2010