Internetowe pismo DNA w wydaniu z 20 stycznia 2009 r. informuje o ciekawym „odkryciu”. Tekst przesłał i przetłumaczył Bogdan Goczyński.
Badania przeprowadzone przez naukowców z Centrum Medycznego Uniwersytetu Teksasu (UT Southwestern Medical Center) pokazały, że osoby, które żywią się dietą niskowęglowodanową, zaspokajają swoje potrzeby energetyczne w większym stopniu poprzez utlenianie tłuszczu w wątrobie, niż osoby na diecie niskokalorycznej. Badacze mówią, że ich ustalenia mogą mieć następstwa przy leczeniu otyłości i związanych z nią chorób jak cukrzyca, insulinoodporność czy niealkoholowe otłuszczenie wątroby (nonalcoholic fatty liver resistance).
„Zamiast poszukiwać leków do zwalczania otyłości i chorób, które się z niej wywodzą, być może optymalizacja diety umożliwi nie tylko wzięcie pod kontrolę i leczenie tych chorób, ale także zapobieganie im”, powiedział dr. Jeffrey Browning, docent na Uniwersytecie Teksasu w Centrum Zaawansowanych Badań nad Obrazowaniem Chorób Wewnętrznych. Mimo, że celem studium nie było sprawdzanie, która dieta była bardziej skuteczna w traceniu wagi, badacze zaobserwowali, że średni spadek wagi dla osób na diecie niskokalorycznej wyniósł ok. pięć funtów po dwóch tygodniach, podczas gdy osoby na diecie niskowęglowodanowej straciły ok. dziewięć i pół funta. Zarówno glukoza, która jest formą cukru, jak i tłuszcz są źródłami energii, które są przetwarzane w wątrobie i używane jako źródło energii w organizmie. Glukoza może być wytwarzana z mleczanu, aminokwasów lub glicerolu. Próbując wyjaśnić, jak dieta wpływa na wytwarzanie i wykorzystanie glukozy w wątrobie, badacze losowo wyznaczyli 14 otyłych lub mających nadwagę osób dorosłych do diety niskowęglowodanowej lub niskokalorycznej i jednocześnie monitorowali siedem szczupłych osób na typowej diecie. Po dwóch tygodniach użyto zaawansowanych technik obrazowania w celu analizy owych różnych metod lub szlaków biochemicznych użytych do wytwarzana glukozy u badanych osób. „Zauważyliśmy dramatyczną zmianę w tym gdzie i jak wątroba wytwarzała glukozę, zależnie od diety,” powiedział dr. Browning. Badacze zaobserwowali, że osoby badane na diecie niskowęglowodanowej, wytwarzały więcej glukozy z mleczanu lub aminokwasów, niż osoby na diecie niskokalorycznej. „Zrozumienie w jaki sposób wątroba wytwarza glukozę w różnych warunkach dietetycznych, może pomóc nam lepiej regulować zaburzenia przemiany materii za pomocą diety,” powiedział dr. Browning. Zespół zaobserwował również, że różne diety różnie wpływały na metabolizm glukozy, przy czym osoby na diecie niskokalorycznej otrzymywały ok. 40% ich glukozy z glikogenu, który z kolei pochodzi z przyjmowanych węglowodanów i jest zatrzymywany w wątrobie do czasu, kiedy organizm będzie go potrzebował. Osoby na diecie niskowęglowodanowej, z kolei otrzymywały jedynie 20% glukozy z glikogenu. Zamiast korzystać z rezerwy glikogenu, osoby te dla zaspokojenia potrzeb energii spalały tłuszcz wątroby.
Znaczenie ustaleń polega na tym, że nagromadzenie nadmiaru tłuszczu w wątrobie może prowadzić do niealkoholowego otłuszczenia wątroby (NAFLD), choroby, która łączy się z zaburzeniami przemiany materii, jak insulinoodporność, cukrzyca i otyłość i która może prowadzić do stanów zapalnych, marskości i raka wątroby. „Wytwarzanie energii jest kosztowne dla wątroby. Wydaje się, że dla osób na diecie niskowęglowodanowej, aby ponieść ten koszt, ich wątroby muszą spalić nadmiar tłuszczu,” powiedział dr. Browning. Na podstawie swoich obserwacji badacze doszli do wniosku, że pacjenci na diecie niskowęglowodanowej zwiększali spalanie tłuszczu w całym organizmie. W następnym etapie zespół dr. Browninga zamierza podjąć badania czy zmiany jakie występują w metabolizmie, mające miejsce w wątrobie, w wyniku ograniczenia węglowodanów, mogłyby pomóc osobom z niealkoholowym otłuszczeniem wątroby.
Wyniki badań zostały opublikowane także w piśmie „Hepatology”.
Cykl Corich – przekształcenie mleczanu w glukozę w wątrobie
Tekst ukazał się w miesięczniku "Optymalni" – marzec 2009