Szanowny Panie Doktorze, 
Mam 25 lat i na imię Michał. Jestem z Poznania, choć obecnie przebywam w Anglii. Cztery lata temu stwierdzono u mnie ZZSK na podstawie zdjęcia RTG i podwyższonego poziomu CRP. Od tego czasu zmagam się z tym z różnym skutkiem. Odczuwam bóle lędźwiowe, a także lewego pośladka, biodra i piszczeli. Ból jest tak silny, że nie mogę normalnie funkcjonować (utykam na lewą nogę). W zasadzie wykonywanie prostych czynności sprawia mi kłopot. Dwukrotnie brałem kurację Sulfasalazyną, bez większych rezultatów. Stosuję leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (Piroxicam, Majamil), ale nie pomagają. Wcześniej także korzystałem z fizykoterapii (solux, masaże, interferencje) – było lepiej, ale znów się pogorszyło. Próbowałem także stosować pazur diabła – nie pomógł. Nie wiem, gdzie szukać pomocy. Co mógłbym zrobić, aby mój stan się poprawił. Mam dość bólu i cierpienia. Czy są realne szanse na pomoc w moim przypadku? 
Bardzo proszę o odpowiedź. 
Michał G. 

Szanowny Panie Michale, 
ZZSK to skrót od "zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa", choroby znanej dawniej jako choroba Bechterewa. Dotyka ona zazwyczaj młodych ludzi po 20 roku życia. Jest to schorzenie należące do grupy autoimmunologicznych, czyli takich, w których układ odpornościowy atakuje tkanki własnego organizmu. W prawidłowo funkcjonującym organizmie przeciwciała służą do niszczenia obcych białek, które dostaną się do wnętrza organizmu, dzięki czemu człowiek nie umiera po banalnym zakażeniu np. wirusem grypy czy opryszczki. W chorobach z autoagresji wydaje się, jakby te same przeciwciała "zwariowały" i niszczą organizm, który powinny chronić! W tym przypadku układ immunologiczny atakuje tkankę łączną stawów kręgosłupa. Prowadzi to do zwapnienia więzadeł międzykręgowych i ich zesztywnienia tak, że po pewnym czasie kręgosłup całkowicie traci ruchomość. Chorobie towarzyszą często silne dolegliwości bólowe i niekiedy objawy ucisku na nerwy rdzeniowe (np. rwa kulszowa), często dochodzi do zajęcia stawów krzyżowo-biodrowych, co zwiększa bóle. Po latach trwania choroby kręgosłup całkowicie traci ruchomość i staje się sztywnym prętem. Na zdjęciach rentgenowskich wygląda jak kij bambusowy i tak też jest określany przez lekarzy. Gdy dojdzie do całkowitego usztywnienia, ustępują silne dolegliwości bólowe, a pozostaje duże ograniczenie ruchomości powodujące kalectwo. Chory taki nie jest w stanie podnosić przedmiotów z ziemi, samodzielnie się ubierać, a jeżeli chce spojrzeć w bok, to musi dokonać obrotu całego ciała. Zażywając leki osłabiające działanie przeciwciał, doprowadzamy do zmniejszenia dolegliwości. Przyjmowanie sterydów, czy immunostatyków daje zazwyczaj bardzo szybką poprawę i zmniejszenie dolegliwości. Niestety środki farmakologiczne działają tyko wtedy, kiedy się je zjada, a po kilku latach ich działanie słabnie, za to narastają działania niepożądane. Niesterydowe leki przeciwzapalne, które Pan bierze dają zazwyczaj mierne efekty, podobnie jak klasyczna fizykoterapia. Dzieje się tak dlatego, że leczenie nie jest skierowane na przyczynę choroby, ale na jej objawy. Przeciwciała atakują te komórki, które mają nieprawidłową budowę, inną niż zdrowe. Wystarczy sprawić, aby nie chciały one niszczyć tkanek własnego organizmu i choroba zacznie ustępować. Stanie się tak, gdy dojdzie do przebudowy organów, które są atakowane. W każdym żywym organizmie wszystkie tkanki i narządy są stale przebudowywane, a końcowy efekt tego procesu zależy głównie od dostarczonych substratów, czyli białek, tłuszczów i niewielkiej ilości węglowodanów, z których składa się każda komórka ludzkiego organizmu. Prawidłowo odżywiony organizm otrzymuje wszystkie niezbędne surowce potrzebne do procesów regeneracji i wszystkie narządy posiadają odpowiednią strukturę, dzięki czemu funkcjonuję prawidłowo i są rozpoznawane przez układ immunologiczny jako własne. Jeżeli jednak organizm nie otrzymuje w pożywieniu wszystkich odpowiednich składników, to niektóre organy są regenerowane w sposób nieprawidłowy i ich struktura różni się od prawidłowej. W takiej sytuacji mogą one być niszczone, ponieważ przeciwciała traktują je jako białka obce. Tak właśnie dzieje się w ZZSK i innych chorobach autoimmunologicznych, które dotykają ludzi odżywiających się niskowartościowymi białkami oraz unikają tłuszczów zwierzęcych (np. wegetarianie). W diecie takich osób brakuje po prostu niektórych aminokwasów niezbędnych do produkcji prawidłowych tkanek, co prowadzi do wytwarzania biologicznych bubli nietolerowanych przez własny organizm. Chodzi tu przede wszystkim tak zwane aminokwasy rzadkie (hydroksylizyna i hydroksyprolina), które nie mogą być produkowane w organizmie człowieka i muszą być one dostarczone w pożywieniu. Aminokwasy te stanowią składnik kolagenu i bez nich jego produkcja nie może być prawidłowa. Wprowadzenie żywienia optymalnego we wczesnych stadiach choroby umożliwia szybką przebudowę wadliwej tkanki łącznej i doprowadza do wygaśnięcia procesu zapalnego, prawidłowo biochemicznie zbudowana tkanka nie wywołuje reakcji ze strony układu immunologicznego. Już po kilku tygodniach stosowania diety daje się zauważyć znaczny spadek OB i CRP, co świadczy o cofaniu się choroby. Jak wiadomo dieta optymalna zawiera sporo białek z grupy kolagenowych i innych wysokowartościowych protein. W żywieniu należy uwzględnić białka z żółtek, podrobów i mięs w ilości około 1g na kg masy ciała i nie przekraczać tej ilości. Nadmierne spożycie białek nawet wysokowartościowych może spowodować opóźnienie wyleczenia. Powinno się codziennie, choćby w niewielkich ilościach, spożywać pokarmy zawierające kolagen tzn. chrząstki, zimne nogi, salceson, skórki ze słoniny, żeberka, flaki, wywary z kości itp. Właściwie nie ma potrzeby liczenia ilości tłuszczów, ponieważ w diecie optymalnej jest ich wystarczająca ilość i nie obawiamy się ich przedawkowania. Chorzy na choroby z autoagresji są zazwyczaj szczupli i powinni zjadać około 3-4g tłuszczu na kg masy ciała. Zapotrzebowanie na węglowodany nie odbiega w niczym od standardowego i wynosi około 0,8 g na kg masy ciała. W szybkim powrocie do zdrowia znacznie pomaga zastosowanie prądów selektywnych na cały kręgosłup. Prądy nie wpływają co prawda na reakcje autoimmunologiczne, jednak powodują relaksację mięśni przykręgosłupowych, co redukuje dolegliwości bólowe. Dodatkowo mają one działanie rozszerzające naczynia krwionośne, co poprawia odżywienie objętego nimi obszaru i szybszą jego regenerację. 
Myślę, że w Pana przypadku efekty powinny pojawić się bardzo szybko, ponieważ choroba trwa stosunkowo krótko, a młody organizm ma zdolności do szybkiej przebudowy. Tkanka łączna Pańskiego kręgosłupa prędko się zregeneruje i ustąpią wszelkie dolegliwości. Niestety, jeżeli doszło już do całkowitego zesztywnienia jakiegoś stawu to pozostanie on nieruchomy. W przypadku zamrożenia jednego lub kilku stawów nie ma to większego znaczenia dla sprawności kręgosłupa i nie powinno sprawiać żadnych problemów. Proponuję zatem nie zwlekać i wprowadzić dietę doktora Kwaśniewskiego, kiedy jeszcze nie jest za późno, ale oczywiście decyzję pozostawiam Panu. 
Pozdrawiam 
lek. Przemysław Pala 
Arkadia Lido Jastrzębia Góra
Artykuł ukazał się w miesięczniku "Optymalni" – sierpień 2009